Nội dung Kết luận nêu rõ:
Lèn Hai Vai trước đây thuộc 3 xã Diễn Bình, Diễn Minh, Diễn Thắng, nay thuộc xã Minh Châu, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An; là khối đá vôi tự nhiên khổng lồ với cấu trúc có 2 đỉnh gồm: đỉnh lớn là Lưỡng Kiên Sơn (còn gọi là Lèn Hai Vai), ngọn nhỏ gọi là Hổ Lĩnh Sơn (còn gọi là Lèn Một Vai). Ngọn lớn nằm cạnh quốc lộ 7A, có chiều dài khoảng 200m, nơi rộng nhất 120m, nơi cao nhất khoảng 141m. Ngọn này có cấu tạo giữa nhỏ nhô lên cao, 2 bên thấp dần nhưng cân đối như vai người. Vì là ngọn lớn nên người dân thường gọi chung di tích, danh thắng là Lèn Hai Vai.
Năm 1994, Lèn Hai Vai được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử danh thắng cấp Quốc gia theo Quyết định số 3211- QĐ/BT ngày 12/12/1994 của Bộ văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Di tích lịch sử - danh thắng cấp Quốc gia Lèn Hai Vai được xác định như sau: Khu vực I được tính từ cơ chân lèn, bao xung quanh lên đến đỉnh có diện tích 24.000 m2. Khu vực II bao gồm diện tích xung quanh khu vực I với diện tích: 6.800 m2, được tính từ giáp khu vực I mở rộng xung quanh 20m.
Về hiện trạng tại di tích Lèn Hai Vai thời điểm kiểm tra: Phía Tây Nam Lèn (tính từ chân lèn trở ra khoảng 20m) có dấu đào bới, san lấp, một số nơi đã được trồng cây keo (cây công nghiệp ngắn ngày) và đã đào hố chuẩn bị cho công tác trồng cây; phía Tây có bãi đất rộng khoảng 500m2 đang tập kết vật liệu xây dựng (đất, đá, cát...) của đơn vị thi công đường dây 500KV; phía Tây Nam có con đường đất do đơn vị thi công tự san lấp mở đường để đưa thiết bị máy móc và vật liệu thi công công trình. Tại khu vực đường đất và bãi tập kết vật liệu của đơn vị thi công có 3 điểm bị đào múc vào chân Lèn với chiều dài khoảng từ 18 - 35 mét, rộng 8 - 12 mét, sâu 0,5 mét, khối lượng 383,3 m3.
Theo báo cáo của UBND xã Minh Châu và các đơn vị liên quan: Vào ngày 15/2/2024, Công ty TNHH Trung Việt Hưng (đơn vị thi công Dự án đường dây 500 kv Quảng Trạch, Quỳnh Lưu, đoạn qua địa bàn tỉnh Nghệ An đã làm việc với UBND xã Minh Châu về việc san, sửa làm đường giao thông dưới chân Lèn để vận chuyển vật liệu, máy móc thực hiện dự án. Do dự án cấp thiết, cấp trên đã chỉ đạo UBND xã Minh Châu tạo điều kiện để đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ. Vì vậy, để tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị thi công, UBND xã Minh Châu đã đồng ý (bằng văn bản do Phó Chủ tịch UBND xã ký) cho đơn vị tự mở đường quanh núi theo lối đi dân sinh với cam kết không được lấy đất, đá dưới chân Lèn làm ảnh hưởng đến di tích.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đơn vị thi công đã lấy đất, đá ở chân núi để phục vụ san lấp một số đoạn đường phục vụ thi công dự án với khối lượng khoảng trên 300m3. Xét thấy đơn vị thi công thực hiện không đúng cam kết, UBND xã đã đình chỉ và yêu cầu hoàn trả lại số đất, đá đã lấy trong thời gian ngắn nhất. Đến nay, đơn vị thi công đã cơ bản hoàn trả lại khối lượng đất đá tại chân núi đã bị khai thác.
Ngày 05/3/2024, UBND xã Minh Châu có văn bản số 154/BC-UBND báo cáo sự việc đến UBND huyện. Cùng ngày, UBND huyện Diễn Châu đã có văn bản số 510/UBND -TNMT ngày 5/3/2024 yêu cầu Công ty TNHH Trung Việt Hưng dừng ngay việc khai thác trái phép vật liệu san lấp thông thường tại khu vực chân núi Lèn Hai Vai, hoàn trả lại nguyên trạng đất trước khi vi phạm đảm bảo an toàn cho khu vực di tích lịch sử Lèn Hai Vai; Đồng thời phối hợp UBND xã xác định khối lượng khoáng sản đã bị khai thác, xác định các nội dung vi phạm, thời điểm vi phạm để UBND xã lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính trình Chủ tịch UBND huyện quyết định.
Đối với Hợp đồng bảo vệ Lèn: UBND xã ký kết hợp đồng bảo vệ Lèn Hai Vai với ông Nguyễn Đình Quang thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Di tích khu vực Diễn Minh cũ, trồng cây bảo vệ di tích chống xói mòn dưới chân lèn với thời hạn hợp đồng 5 năm trong hợp đồng, khi khai thác phải báo với UBND xã. Quá trình lập hợp đồng bảo vệ và trồng cây dưới chân Lèn, xã không xin ý kiến của ngành cấp trên (hay cấp có thẩm quyền); Kiến nghị các ban ngành có hướng dẫn cụ thể về quy trình bảo vệ di tích, cắm các biển báo cũng như phân định rõ ranh giới phạm vi di tích để nhân dân biết.
Theo Báo cáo của Công ty TNHH Trung Việt Hưng (đơn vị thi công): Dự án đường dây 500kv là dự án trọng điểm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và chỉ đạo gấp rút, đơn vị thi công cùng UBND xã đã khảo sát đường đi để vận chuyển thiết bị và vật liệu vào thi công công trình. Trong quá trình thi công san ủi mặt bằng làm đường, cán bộ kỹ thuật máy múc do không biết đây là di tích cấp Quốc gia, nên đã lấy đi một số khối lượng đất đá tại chân núi để làm đường ra chân công trình, dẫn đến sai phạm. Sau khi biết đây là di tích cấp Quốc gia đơn vị đã dừng khai thác và tiến hành hoàn trả lại số đất đá đã lấy đi làm đường. Đơn vị thi công xin chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi sai quy định của mình.
Theo Báo cáo của ông Nguyễn Đình Quang, tháng 01/2023 được UBND xã Minh Châu lập hợp đồng và giao cho ông trồng cây khu vực chân Lèn. Thời điểm báo chí phản ánh có 3 máy đào làm việc tại hiện trường gồm: một máy của ông Nguyễn Đình Minh múc đất tại ao của ông Minh (máy màu vàng); một máy của ông Quang đang gạt cây bụi đào hố trồng cây (máy màu đỏ) và một máy của Công ty Trung Việt Hưng đang san đất làm đường và bãi đổ vật liệu.
Mục đích ông trồng cây là để chống xói mòn sạt lở bảo vệ chân Lèn theo hợp đồng đã ký với UBND xã Minh Châu. Do không nắm được quy định của pháp luật trong bảo vệ di tích nên ông đã cho máy vào đào hố trồng cây ở khu vực chân Lèn.
Ôg Nguyễn Nghĩa Chính, Thôn trưởng Trung Phường từ năm 2005 đến nay, ông cho rằng nguyên nhân để xảy ra vụ việc là do thiếu hiểu biết của một số người nhưng thực trạng cũng chưa có mốc giới cảnh báo nên nhân dân khó phân biệt đâu là khu vực thuộc Di tích. Vì vậy, theo ông cần có ranh giới bảo vệ di tích để cho nhân dân biết và thuận tiện trong việc bảo vệ trông coi.
Công ty Trung Việt Hưng có ý kiến xin mở đường để phục vụ thi công dự án trọng điểm và có cam kết sau khi hoàn thành công trình thì hoàn trả nguyên trạng nên phía thôn ủng hộ thống nhất tạo điều kiện cho công ty để hoàn thành xây dựng công trình.
Nội dung vi phạm đào đất chân Lèn thì ông Chính không biết, khi phát hiện thì phối hợp cùng với UBND xã xuống lập biên bản hiện trạng. Còn việc xã hợp đồng với ông Quang, ông Chính cho biết theo hợp đồng với UBND xã Minh Châu chứ không biết vi phạm, nhưng nếu không trồng cây thì vào tháng mưa bão có hiện tượng xói lở đất ở khu vực chân Lèn.
Hiện nay Công ty Trung Việt Hưng đã khắc phục vi phạm. Sau kiểm tra đề nghị các cấp hướng dẫn UBND xã Minh Châu thực hiện các biện pháp bảo vệ di tích theo quy định.
Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu kết luận:
Khu vực bảo vệ của Di tích lịch sử - danh thắng cấp Quốc gia Lèn Hai Vai được xác định như sau: Khu vực I được tính từ cơ chân lèn, bao xung quanh lên đến đỉnh có diện tích: 24.000m2. Khu vực II bao gồm diện tích chung quanh khu vực I với diện tích 6.800 m2, được tính từ giáp khu vực I mở rộng xung quanh 20m. Như vậy việc đào hố trồng cây và lấy đất đá tại khu vực I và II chân Lèn không đúng quy định của pháp luật.
Việc UBND xã Minh Châu ký kết Hợp đồng số 02/HĐ-UBND ngày 03/01/2023 giữa UBND xã Minh Châu và ông Nguyễn Đình Quang: “thường xuyên trồng cây mới, chăm sóc và bảo vệ cây cối tại khu di tích để tạo cảnh quan môi trường, đồng thời chống xói mòn đất của di tích” là không đúng quy định về thẩm quyền về tôn tạo tu bổ Di tích, quy định tại Điều 22 Quyết định 31/QĐ UBND ngày 03/01/2024 của UBND huyện Diễn Châu.
Việc UBND xã Minh Châu tạo điều kiện cho Công ty Trung Việt Hưng vận dụng đường dân sinh để vận chuyển vật liệu máy móc vào thi công Dự án đường dây 500KV tuyến Quảng Trạch - Quỳnh Lưu, đoạn qua địa bàn tỉnh Nghệ An là phù hợp với chủ trương của UBND tỉnh và UBND huyện Diễn Châu, nhằm tạo điều kiện cho đơn vị thi công sớm hoàn thành Dự án theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Nhưng việc cho đơn vị thi công sử dụng khu vực bảo vệ của di tích làm đường vận chuyển và tập kết vật liệu là không đúng quy định.
Việc Công ty TNHH Trung Việt Hưng (đơn vị thi công Dự án đường dây 500KV Quảng Trạch - Quỳnh Lưu, đoạn qua địa bàn tỉnh Nghệ An) đã lấy đất, đá ở chân núi để phục vụ san lấp một số đoạn đường phục vụ thi công dự án là vi phạm các quy định của luật Di sản năm 2009, Luật Khoáng sản 2010. Ngày 22/3/2024, UBND huyện Diễn Châu đã có Tờ trình số 63/TTr-UBND đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh ra Quyết định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực Di sản văn hoá và lĩnh vực Khoáng sản đối với Công ty TNHH Trung Việt Hưng, có địa chỉ phường Đông Vĩnh, Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An.
Để xảy ra các sai phạm nêu trên trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND xã, Phó Chủ tịch UBND xã được phân công phụ trách, các cng chức phụ trách ngành chuyên môn tại UBND xã Minh Châu.
Nêu các biện pháp xử lý, Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu giao UBND xã Minh Châu tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể cá nhân để xảy ra việc xâm hại di tích lịch sử - thắng cảnh tại khu vực chân Lèn Hai Vai; Xây dựng quy chế hoạt động, phân công trách nhiệm cụ thể cho các tập thể cá nhân trong công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích; Phối hợp các cơ quan có thẩm quyền thực hiện việc xác định khoanh vùng, thực hiện việc cắm mốc bảo vệ di tích lịch sử - thắng cảnh cấp quốc gia Lèn Hai Vai; Xử lý các hợp đồng không phù hợp quy định giữa UBND xã với các cá nhân trông coi bảo vệ di tích;
Giao phòng Văn hóa - Thông tin tham mưu UBND huyện phối hợp Sở Văn hóa - Thông tin, Ban quản lý Di tích tỉnh xác định khoanh vùng, thực hiện việc cắm mốc bảo vệ di tích lịch sử - thắng cảnh cấp quốc gia Lèn Hai Vail Phối hợp phòng Tài nguyên & MT chỉ đạo UBND xã Minh Châu, các tổ chức cá nhân liên quan khắc phục các sai phạm đã xảy ra, hoàn trả mặt bằng khu vực bảo vệ di tích đúng với hiện trạng theo hồ sơ quản lý di tích; Thực hiện việc chỉ đạo hướng dẫn UBND xã Minh Châu xây dựng quy chế hoạt động, phân công trách nhiệm cụ thể cho các tập thể cá nhân trong công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích; Tham mưu UBND huyện chấn chỉnh công tác quản lý và phát huy giá trị tại di tích trên địa bàn huyện, ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm các sai phạm phát sinh;
Giao phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp phòng Văn hóa - Thông tin chỉ đạo UBND xã Minh Châu, các tổ chức cá nhân liên quan khắc phục các sai phạm đã xảy ra, hoàn trả mặt bằng khu vực bảo vệ di tích đúng với hiện trạng theo hồ sơ quản lý di tích; Tham mưu UBND huyện tăng cường công tác quản lý đất đai, đặc biệt khu vực có di tích lịch sử, thắng cảnh trên địa bàn huyện. Ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm các sai phạm phát sinh trong lĩnh vực tài nguyên và khoáng sản theo quy định của pháp luật;
Giao phòng Nội vụ huyện tham mưu việc tổ chức kiểm điểm và có hình thức xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức có sai phạm trong việc xâm hại di tích lịch sử - thắng cảnh tại khu vực chân Lèn Hai Vai như đã nêu trên.
Thông tin bạn đọc
Đóng Lưu thông tin